مناصب پیامبر
در کتابهاى کلام به اثبات رسیده که پیامبر در زمان حیات خود داراى چند مقام و منصب بود:
1. ارتباط با عالم غیب و دریافت وحى از جانب خداى متعال.
2. حفظ و نگهدارى مجموع علوم و معارف و احکام و قوانین شریعت که به وسیله وحى دریافت کرده بود.
3. تبلیغ و ترویج آنها در میان مردم و پاسخ به پرسشها و مبارزه با خرافات.
4. اجراى احکام و قوانین سیاسى، اجتماعى، قضایى، اقتصادى، حقوقى و جزایى اسلام و دفاع از حوزه اسلام و مسلمانان، یعنى بر پاداشتن حکومت اسلامى و اداره آن.
این وظایف بر عهده پیامبر بود و در همه مراحل از خطا، اشتباه و فراموشى مصونیت کامل داشت. یعنى معصوم بود و از ارتکاب گناه و خلاف نیز صد در صد مصونیت داشت. چون پیامبر اگر معصوم نباشد احکام و قوانین شریعت، تضمین کافى ندارد، و الطاف الهى به اتمام نخواهد رسید. «1»
شیعیان نظیر این بیان را در مسئله امامت دارند و مىگویند: به همان دلیل که بشر در تأمین سعادت دنیوى و اخروى خود نیاز به احکام و قوانین و علوم و معارف الهى و ارسال پیامبر دارد، درست به همان دلیل در زمان فقدان پیامبر، و در طول تاریخ نیاز به شخص معصومى دارد که مسئولیتهاى پیامبر را بر عهده بگیرد و اهداف او را دنبال کند. وگرنه رسالت پیامبر در ارشاد و هدایت بشر عقیم و ناتمام خواهد ماند. نیاز بشر به علوم و معارف دین اختصاص به مردم عصر پیامبر نداشت بلکه بشر در طول تاریخ و در همه زمانها بدین لطف الهى نیاز دارد. دوران کوتاه رسالت پیامبر گرامى اسلام در تأمین این نیازِ همیشگى کفایت نمىکند؛ مخصوصاً با توجه به خاتمیت پیامبر اسلام و این که بعد از او پیامبرى نخواهد آمد.
شیعیان، امام را انسان کامل و ممتازى مىدانند که بعد از پیامبر جانشین او مىشود و همه مسئولیتهاى او را، جز دریافت وحى بر عهده مىگیرد.
(1). ر. ک: همین قلم، پیامبرى و پیامبر اسلام.