معراج مؤمن

معراج، برخاستن انسان از روی خاک و چشم دوختن به افق‌های بلند معنوی است. هر انسان متعادلی که بر مبنای فطرت سالم سلوک کند، خواهان چنین معراجی است و نماز، بهترین وسیله‌ای است که هر روزه در چندین نوبت، نحوه عروج و بالارفتن تا خدا را به ما می‌آموزد. کلمات و عبارت‌هایی که در نماز هست یا رکوع و سجود و قنوت و دعای آن، هم‌کلامی با معشوق و عروج معنوی است؛ همان‌گونه که پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: «نماز، معراج مؤمن است».[1]

اگر نمازگزار، قبل از نماز، هنگام وضو در وقت گفتن اذان و اقامه، موقع تکبیرة الاحرام و در همه اذکار و اوراد نماز، متوجه کلمات و رفتار و کردار خود باشد، طعم عروج را خواهد چشید. هر قدر که این توجه بیشتر باشد، قدرت عروج روحی‌اش هم بیشتر خواهد بود؛ چون با حفظ آداب نماز، می‌توان به اسرار آن دست یافت و روح را به معراج برد؛ در آن لحظه‌ای که آدمی به کمال و شکوه بی‌نهایت آفریدگار جهان می‌اندیشد، سراپا شیفته او می‌شود، دل و جانش به خضوع و خشوع و فروتنی می‌گراید و با آهنگ فطرت در برابر آن همه کمال و عظمت سر تعظیم فرود می‌آورد. اسلام از نظر کلی برای عبادت خدای یکتا هیچ زبان یا شکل خاصی معین نکرده و هیچ قید و شرطی نگذارده است، تنها شرط مهم عبادت در اسلام این است که آنچه بندگان خدا به‌عنوان عبادت به‌جای می‌آورند به اوهام و خرافات، شرک، خودنمایی و ریا آلوده نباشد. نماز با حضور قلب و توجه، نمازی که از یاد و ذکر سرشار است، نمازی که آدمی در آن با خدای خود سخن می‌گوید و به او دل می‌سپارد، نمازی که والاترین معارف اسلام را پیوسته به انسان می‌آموزد، چنین نمازی انسان را از پوچی و بی‌هدفی و ضعف می‌رهاند و افق زندگی را در چشم روشن می‌سازد. چنین نمازی است که می‌تواند موجب عروج روح آدمی به سوی پروردگار هستی شود.

[1]. همان، ص303: «فإنّ الصلاة معراج المؤمن».