دستورالعمل میرزا جواد آقا تبریزی
عالم ربانی و عارف کامل مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی مینویسد:
پیامبر گرامی اسلام صلّی اللّه علیه و آله سفارشهای مؤکد درباره طول سجود فرموده است و این امری است بسیار مهم. سجده طولانی نزدیکترین هیئتهای بندگی است و بههمین جهت در هررکعت نماز دو سجده تشریع شده است. درباره ائمه اطهار علیهم السّلام و شیعیانشان در مورد طول سجود مطالب مهمی نقل شده است.
در یکی از سجدههای امام سجاد علیه السّلام بشمارش رفت که هزار مرتبه فرمود: لا اله الّا اللّه حقّا حقّا. لا اله الّا اللّه تعبّدا و رقّا لا اله الّا اللّه ایمانا و صدقا.
درباره امام کاظم علیه السّلام نوشته شده که گاهی طول سجدهاش از بامداد تا ظهر ادامه داشت. و از اصحاب ائمه مانند «ابن ابى عمیر» و «جمیل» و «خرّبوذ» قریب به همین مطلب نقل شده است.
در ایام تحصیل در نجف اشرف شیخ و استادی داشتم که برای طلاب باتقوا، مرجع بود. از او سوال کردم چه عملی را شما تجربه کردهاید که میتواند در حال سالک مؤثر باشد؟ فرمود: در هر شبانهروز یک سجده طولانی بجای آورد و در حال سجده بگوید «لا اله الّا انت. سبحانک انّى کنت من الظالمین» در حال ذکر اینچنین توجه کند که پروردگارم منزه از این است که بر من ظلمی روا داشته باشد، بلکه خود من هستم که بر نفسم ستم کردم و او را در این مهالک قرار دادم.
استاد من علاقهمندانش را به این سجده سفارش میکرد و هرکس که انجام میداد تأثیرش را مشاهده میکرد، مخصوصا کسانیکه این سجده را بیشتر طول میدادند. بعض آنها هزار مرتبه ذکر مذکور را در سجده تکرار میکردند و بعضی کمتر و بعضی بیشتر و شنیدم که بعض آنها این ذکر را سه هزار مرتبه در سجده تکرار میکردند[71]
[71]- المراقبات/ ص 122.
*امینى، ابراهیم، خودسازى (تزکیه و تهذیب نفس)، 1جلد، شفق - قم، چاپ: هشتم.