نماز را به دوشکل می‌توان به جا آورد: فرادی و جماعت. آنچه که در اسلام بر آن تأکید فراوان شده و پاداش‌های زیادی برای آن شمرده‌اند، نماز جماعت است.
امام باقر علیه‌السلام فرمود:
برتری نماز جماعت بر نماز فرادی، 25 درجه در بهشت است.[1]
زراره می‌گوید: به امام صادق علیه‌السلام عرض کردم، مردم می‌گویند: نماز جماعت، 25 برابر نماز فرادی است. آیا صحیح است؟ فرمود: «مردم راست گفتهاند». دوباره عرض کردم: آیا دو نفر هم می‌توانند نماز جماعت تشکیل دهند؟ فرمود: «آرى! یک مأموم مرد در طرف راست امام مىایستد».[2]
شخصی به نام «رزیق» می‌گوید: از امام صادق علیه‌السلام شنیدم که فرمود:
نماز جماعت در منزل، معادل 24 نماز است و نماز جماعت در مسجد، معادل 48 نماز است که درهر مسجد [با توجه به موقعیت و مرتبه آن] افزایش می‌یابد؛به حدی که یک نماز فرادی در مسجد، برابر 24 نماز است، ولی نماز فرادی در منزل، مثل غبار پراکنده است که چیزی از آن به سوی خدا بالا نمی‌رود. هر کس که به‌عنوان اعراض از مسجد در خانه‌اش نماز جماعت تشکیل دهد، نماز کامل ندارد و کسی که با او نماز بخواند نیز همان‌طور است؛ مگر این‌که علتی باشد که از رفتن به مسجد مانع شود.[3]
گروهی از عالمان یهود به محضر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله رسیده بودند، عالم‌ترین آنان سؤال‌های زیادی از آن حضرت پرسید که آن بزرگوار هم جواب فرمود؛ یکی از آن سؤال‌ها درباره نماز جماعت بود که حضرت فرمود:
اما نماز جماعت: صف‌های امت من در نماز جماعت، همانند صف‌های فرشتگان است و یک رکعت نماز در جماعت، 24 رکعت به شمار می‌آید که هر رکعتش نزد خدا، بهتر از عبادت چهل سال می‌باشد. اما روز جمعه: روزی است که خدا همه اولین و آخرین را برای حساب جمع می‌کند، هیچ مؤمنی نیست که به سوی جماعت برود، مگر این‌که خدا اهوال و هراس قیامت را برای او آسان می‌کند.[4]
در راستای توصیه‌های مؤکد قرآن کریم و احادیث ائمه معصومین علیهم‌السلام در مورد فضیلت جماعت، فقها نیز در کتاب‌های فقهی خود بر آن تأکید فراوان کرده‌اند. برای نمونه، مرحوم سیدمحمدکاظم یزدی ـ صاحب کتاب عروه‌الوثقی ـ در آغاز بحث نماز جماعت درباره فضیلت آن می‌نویسد:
هرگاه جهات فضیلت متعدد باشد، ثواب نماز جماعت نیز مضاعف می‌گردد. پس اگر نماز جماعت در مسجد بازار اقامه شود ثوابش دوازده برابر اضافه می‌گردد. در مسجد محله، 25 برابر. در مسجد جامع، صد برابر. در مسجد کوفه، هزار برابر و در حرم حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام دویست هزار برابر می‌گردد. اگر پشت سر عالم یا سید باشد، افضل و اگر پشت سر عالم سید باشد افضل از آن می‌باشد. هر چه امام جماعت مورد اعتمادتر و پرهیزگارتر و افضل باشد فضیلت جماعت بیشتر می‌گردد و هر چه مأمومین، افراد با فضل و معرفت باشند نماز جماعت افضل می‌باشد و هر قدر تعداد مأمومین بیشتر باشد ثواب نماز جماعت، بیشتر خواهد بود و ترک نماز جماعت از روی بی‌اعتنایی و اعراض یا به‌عنوان سبک شمردن آن جایز نیست.[5]
[1]. همان، ص285، ح5، ابواب صلاة الجماعة، باب 1: «فضل صلاة الجماعة على صلاة الرجل فرداً خمس و عشرون درجة فی الجنّة».
[2]. محقق اردبیلى، مجمع الفائدة، ج3، ص 287: «... نعم و یقوم الرجل عن یمین الإمام».
[3]. شیخ طوسى، امالى، ص696؛ محمدباقر مجلسى، بحارالانوار، ج80 ، ص367، ح24: «صلاة الرجل فی منزله تعدل أربعاً و عشرین صلاة، و صلاة الرجل جماعة فی المسجد تعدل ثمانی و أربعین صلاة مضاعفة فی المسجد، و أنّ الرکعة فی المسجد الحرام ألف رکعة فی سواه فی المساجد و...».
[4].حر عاملى، وسائلالشیعه، ج8 ، ص287 ـ 288، ح10: «أمّا الجماعة فإنّ صفوف أمّتی کصفوف الملائکة، و الرکعة فی الجماعة أربع و عشرون رکعة کلّ رکعة أحبّ إلى اللّه عزّوجلّ من عبادة أربعین سنة...».
[5]. سیدمحمدکاظم یزدى، عروة الوثقى، ج1، ص 597 ـ 598 .