در حدیثی از امام صادق علیه‌السلام چگونگی تشکیل اولین نماز جماعت این‌گونه بیان شده است:
سرآغاز نماز جماعت چنین بود که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله و علی علیه‌السلام با هم نماز می‌خواندند. روزی ابوطالب به همراه پسرش جعفر از آن‌جا گذر می‌کرد، گفت: پسرم، تو نیز کنار پسرعمویت (پیامبر) نماز بخوان. پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله وقتی که ملحق‌شدن جعفر را احساس کرد جلوتر از هر دو قرارگرفت و ابوطالب با خوشحالی از آن‌جا برگشت...اولین نماز جماعتی که به حد جمع (سه نفر) رسید، همان روز بود.[1]
[1]. حر عاملى، وسائلالشیعه، ج8 ، ص288، ح12: «أوّل جماعة کانت أنّ رسول اللّه کان یصلّی و أمیرالمؤمنین علیبنأبىطالب علیه‌السلام معه إذ مرّ به أبوطالب و...».