نماز جمعه حضرت آیت الله ابراهیم امينی. قم - 87/12/09
مصادف با 1 ربيع الاول سال 1430 هجري قمري
خطبه اول
بسم الله الرحمن الرحيم
برادران و خواهران خودم و شما را به رعایت تقوای الهی و انجام وظایف دینی دعوت می کنم.
همه ما باید مراقب و مواظب باشیم به آن اعمالی را که باید انجام بدهیم ما درقیامت در برابر آن ها مسئول هستیم. سعادت ما در دار دنیا و آخرت در گرو آن اعمال است و در این دنیا به سوی آن حرکت می کنیم.
با عرض تسلیت به مناسبت سه مصیبت بسیار بزرگ ارتحال پیامبر گرامی اسلام، شهادت امام حسن مجتبی (ع) و حضرت امام رضا (ع). درباره پیامبر گرامی اسلام نوشتند که در این سال های آخر عمر مبارکشان مخصوصا سال آخر و بعد از مراجعت ازحجةالوداع آثار حزن و اندوهی در چهره ی حضرت آشکار بود. گهگاه سخنانی می فرمود که حکایت می کرد که از مرگ نزدیک خودش خبر می دهد. گاهی به قبرستان بقیع تشریف می بردند و با شهدای مدفون در آن جا و با مومنین سابق و قبلی دوران خودشان گفتگوهایی می کردند که همه حاکی از این بود که پیغمبر احساس این را می کند که مرگش نزدیک است. این غم و غصه های پیامبر از این نبود که از مرگ بترسد یا از مفارفت با خانواده و زن و فرزندانش ناراحت باشد بلکه نگرانی پیامبر نسبت به وضع امت اسلام در آینده بود. پیامبر گرامی اسلام در دوران کوتاه 23 ساله رسالت خود موفقیت های بسیار سنگینی را کسب کرد و به دست آورد که بسیار مهم بودند آن موفقیت ها را من در 5 مطلب خلاصه می کنم.
موفقیت اول پیغمبر این بود که شرک و بت پرستی را از جزیرة العرب ریشه کن ساخت و این کار کوچکی نیست حتی می توان گفت که واقعا یک معجزه است.
کسانی که با کار های فرهنگی آشنا هستند می دانند که چقدر سخت است یک امت جاهل و نادان را که مشرک هستند این ها را کاری کنی که دست از شرک بردارند. کار بسیار سختی است ولی با تلاش خود پیغمبرو سایر مومنین و تاییدات الهی موفق شد.
دومین موفقیت پیامبر این بود که امت پراکنده و مختلف جزیرة العرب را که حالا مسلمان هم شده بودند، این افراد مختلف را وحدت در بینشان ایجاد کرد همه را همدل کرد و دست از آن اختلافات و جنگ های سالیان دراز زمان جاهلیت برداشتند و همه متحد شدند در زیر پرچم اسلام و این هم یک کار بسیار مشکلی است واقعا تاییدات الهی بود.
سومین موفقیت پیامبر این بود که با افکار و برنامه های غلط زمان جاهلیت و فرهنگ جاهلیت که بر مردم جزیرة العرب حاکم بود مبارزه کرد، آن فرهنگ های غلط را از بین برد و به جای آن فرهنگ اسلام را جایگزین کرد. اخلاق و رفتار اسلامی، مکارم اخلاق راجایگزین آن فرهنگ غلط جاهلیت کرد و یک امت کوچکی را ایجاد کرد که این ها با فرهنگ اسلام آشنا بودند، معتقد بودند و موافق فرهنگ اسلام بودند.
چهارمین موفقیت پیغمبر این بود که در حجة الوداع دو امانت بزرگ را در بین مردم معرفی کرد و گذاشت یکی از آن ها قرآن بود دیگری عترت بود این ها را به عنوان دو مرجع معتبر دینی که تا قیامت باقی هستند به امت معرفی کرد و این هم کار خیلی مهمی بود. توانست در حجة الوداع با همه مشکلاتی که در راه بود توانست عترت و قرآن را به عنوان دو مرجع معرفی کند و فرمود این دو تا قیامت هستند و اگر به این ها عمل کنید هرگز گمراه نمی شويد. یک همچین امتی را پیغمبر در طول 23 سال به وجود آورد و این کار بسیار دشواری بود. پیغمبر بعد از این که یک چنین امتی را به وجود آورد امیدوار بود که این امت کوچک در طول زمان باقی بماند و فرهنگ اسلام را به تدریج در جهان گسترش بدهد، شرک و بت پرستی را از همه جهان برطرف سازد و ارزش های اسلامی را بر همه جا حاکم گرداند. این انتظار پیغمبر بود. پیغمبر یک امتی را به وجود آورد که بهترین الگو بود برای مردم جهان. انتظار داشت این امت بدرخشد در جهان وبا نور اسلام با آن ارزش های اسلامی که در خودش پیاده کرده بتواند جهان را به تدریج فتح و اصلاح کند. البته حضرت علی (ع) امام الوحدین را هم در همین حادثه معرفی کرد این کار های بسیار مهم را پیغمبر در ظرف 23 سال انجام داد. یک کار دیگری هم که پیغمبر انجام داد احتمال می داد که فرهنگ اسلام به این صورت درست باقی نماند و بر طبق این که بشر قابل تجاوز از حق است، بشر طوری است که تابع شهوات و غرائض نفسانی است، احتمال داد که انحراف در این به وجود بیاید چه در مراحل رهبری این جمعیت و چه در مراحل ارزش های اسلامی، احتمال داد که این ها توفیق پیدا نکند. از این جهت یک امر دیگری را بر عهده ی آن مسلمان ها قرار داد و آن نظارت بر بقاء این جمعیت و بقاء این ارزش ها و دفاع از این ارزش ها و جلوگیری از انحرافات بود و به همین جهت جمعیت امر به معروف و نهی از منکر را که در قرآن هم آمده معرفی کرد و انتظار داشت که مردم، مسلمان های متعدد با انجام وظیفه امر به معروف و نهی از منکر جلو انحرافات را بگیرند. اگر یک کسی در مقام رهبری جامعه انحراف پیدا شد آن مردم و مخصوصا نخبگان آن مردم، علماي آن مردم جلو آن انحرافات را بگیرند و نگدارند انحراف حاصل شود اگر مردم بر طبق آن حال و هوای حیوانی خودشان خواستند ارزش ها را کنار بگذارند و دنبال فساد جاهلیت بروند آن کسانی که مامور به امر به معروف و نهی از منکر هستند جلو این ها را بگیرند. نظارت بر آن ها را بر عهده این جمع گذاشت و به این ها مسولیت داد یعنی به مجموع نخبگان و بلکه همه مردم که امر به معروف و نهی از منکر را انجام دهند و همینطور که در آن آیه آمده : شما بهترین امت هستید که امر به معروف و نهی از منکر دارید. این وظیفه را بر عهده این ها گذاشت. این 5 موفقیتی را که به طور خلاصه عرض کردم از دستاورد های مهم پیغمبر بود در دوران 23 ساله رسالت.
اما در سال آخر مخصوصا بعد از حجة الوداع احساس کرد که این ها در معرض خطر است هم فرهنگ اسلام، مکارم اسلام و امکان دارد امت به ناهنجاری ها گرفتار شوند،این بود که پیغمبرناراحت بود. ناراحتی پیغمبر از این بود که این دستاوردهای امید بخش 23 ساله در معرض انحراف قرار بگیرد از این جهت نگران بود برای این که ببینید نگرانی پیغمبر را در این قسمت من در یک حدیثی خدمت شما عرض می کنم که به آن کاملا توجه کنید. قال رسول الله (ص) : امت را مورد خطاب قرار داد فرمود که شما چگونه خواهید بود در آن زمانی که زنان شما به فساد کشیده شوند، ارزش های اسلامی را رعایت نکنند، دنبال ناهنجاری ها و ارزش های غلط دوران جاهلیت بروند آن وظایفی را که دین اسلام برای زن ها معلوم کرده آن ها این وظایف را عمل نکنند فرمود شما در چه حالی هستید که این ها این کار ها را انجام بدهند؟ جوانان شما هم فاسق بشوند ارزش های اسلامی را به آن بی تفاوت باشند و خلاف آن راعمل کنند به ارزش های حیوانی رو بیاورند، خوش گذرانی و گناه ها جنسی و غیر جنسی و... خوب در این صورت اگر زن ها به فساد کشیده شوند مرد ها هم به فساد کشیده می شوند اگر جوان ها به فساد کشیده شوند نمی توانند در مواقع لازم از ارزش های اسلامی دفاع کنند اگز جوان ها فاسد شدند نمی توانند کشور اسلامی را به عنوان یک کشور نیرومند آباد کنند. فرمود چگونه هستید در وقتی که ببینید یک زمانی را که زنانتان بی تفاوت نسبت به احکام اسلام و جوانانتان هم بی تفاوت نسبت به ارزش های اسلامی و فاسق شوند. بعد پیغمبر فرمود این ها بشود ولی شما امر به معروف و نهی از منکر نکنید به بهانه های بی جا (تاثیر ندارد، نمی شود ) به این بهانه ها از زیر بار امر به معروف و نهی از منکر شانه خالی کنید این وظیفه همگانی، این واجب اسلامی، این که قرآن این همه تاکید به آن می کند، اگز شما امر به معروف و نهی از منکر را ترک کنید. این حوادث واقع می شود ولی امر به معروف و نهی از منکر انجام نمی گیرد چون انجام نمی گیرد این حوادث عادی می شود و روز به روز توسعه پیدا می کند این را پیغمبر فرمودند. فرمودند که در چنین روزی در چه حالی هستید ؟ اصحاب عرض كردند آیا این همچین روزی می آید که امت اسلام به این گرفتاری ها گرفنتار شوند و دیگر مسلمان ها با این که مدعی اسلام هستند امر به معروف و نهی از منکر نکنند ؟ آخر یک همچین روزی هم اتفاق می افتد ؟ آن ها تعجب کردند که ممکن است یک همچین چیزی ؟ پیغمبر فرمود : بله و بد تر از این.
وقتی که شما امر به منکر کنید به کار های زشت امر کنید از دیگران بخواهید کارهای زشت را انجام دهند و از معروف هم نهی کنید اگر یک کسی خواست در یک مراسم عروسی شرکت کند و وظیفه دینی خود را انجام دهد و اصوات حرام را گوش ندهد این را سرزنش کنید. اصلا اگر یک خانمی لباس های اسلامی بپوشد و حجاب اسلامی را رعایت کند بگویید چرا این لباس ها را می پوشی و سرزنشش کنند. مگر شما در ماهواره نمی بینید که چگونه لباس می پوشند؟ مگر فیلم ها را نمی بینی ؟ چقدر عقب مانده هستی.
امر به منکر به جای امر به معروف.
اصحاب از روي تعجب عرض كردند : آيا چنين روزي خواهد آمد؟ پيامبر فرمود: بلي و بدتر از اين، روزي خواهد آمد كه منكر، معروف، و معروف، منكر شناخته خواهد شد نمی توانم توضیح بدهم و وقت هم نیست اما خودتان فکرش را بکنید و شمامخصوصا نخبگان ملت فکری به حال این مشکلات بکنند.
پايان خطبه اول
خطبه دوم
بسم الله الرحمن الرحيم
در این خطبه هم خودم و شما را به رعایت تقوای الهی، انجام وظایف دینی مخصوصا وظایف اجتماعی و مسئولیت هایی که برای امت اسلام داریم دعوت می کنم. امیدوارم که ما از افرادی باشیم که در طریق امت پیغمبر هستیم و خواسته های پیغمبر را کوشش کنیم به مرحله اجرا درآوریم،در خودمان و دیگران.
برخی از مناسبت های این هفته را من به اجمال خدمت شما عرض می کنم :
سالروز تاسیس کمیته امداد امام خمینی و بنیاد مستضعفان به وسیله امام راحل (قدس سره الشریف) این دو نهاد بسیار مقدس و ارزشمند در سال های اوایل پیروزی انقلاب از جانب امام معرفی شدند و امام تاکیدات فراوانی داشت که این دو نهاد هرچه بهتر و قوی تر و جدی تر به وظایف خودشان عمل کنند.
امام فرمود که صاحبان اصلی انقلاب همین مردم مستضعف، محروم، پا برهنه، بی خانمان، زاغه نشینان هستند. این ها بودند که انقلاب را به پیروزی رساندند و همین ها بودند که در جنگ تحمیلی ایران و عراق توانستند به پیروزی برسند. بارها و بارها سفارش این ها را می کرد و تاکید می کرد. علاوه بر آن گفتارشان دو نهاد را مسولیت این کار قرار دادند امام انتظار داشت که با تاسیس این 2 بنیاد اولا آن کسانی که قدرت کار کردن به طور کلی ندارند، ساخوردگان، معلولین، مجروحین و افرادی که نمی توانند واقعا کار کنند این ها از طرف این دو نهاد که بنیاد مستضعفان و کمیته امداد بود این ها تامین شوند که بتوانند آبرو مندانه زندگی کنند و دقدقه ای برای زندگی نداشته باشند ؛ دارویشان، دکترشان، غذا و مسکنشان تامین شود. بارها تاکید می کردند انتظار هم داشتند با این اموال فراوانی که در اختيار بنیاد مستضعفان قرار گرفته اعم از اموال مصادره شده از طاغوت که فراوان هم بود و کمک های مردمی که به کمیته امداد می شود بودجه ای که از طرف دولت به این نهاد واگذار می شود انتظار داشت که این گونه افراد دیگر دغدغه ی زندگی نداشته باشند چون نمی توانند کار کنند و قدرت ندارند. خانواده های بی سرپرست دیگر دغدغه نداشته باشند کمک ها برای یک زندگی آبرو مندانه محیا باشد.
یک دسته به این صورت. امام نظرش این بود که دسته دوم کسانی که قدرت کار کردن دارند ولی سرمایه ندارند انتظار داشت این نهاد ها وام قرض الحسنه به این ها بدهند تا این ها بتوانند کار برای خودشان ایجاد کنند مجبور نشوند بخواهند از بانک ها وام بگیرند و مبلغ زیادی سود بپردازند تا بخواهند کار برای خودشان ایجاد کند. جوانانی که می خواهند ازدواج کنند ولی توانایی مالی ندارند، کسانی که توانایی تهیه مسکن ندارند کارگر است درآمدی دارد ولی انقدر کم است که انتظار ندارد تا آخر عمر بتواند مسکن تهیه کند خوب وام مسکن بدون سود به این فرد بدهند تا مسکن تهیه کند بعد هم کار کند و اقساط این وام را بپردازد انتظار امام این بود. کسانی که نیاز دارند به کمک ها برای این که بتوانند کار کنند این ها این بودجه ها در اختیارشان قرار بگیرد و این ها با شرافت و عزت نه این که یک لقمه ای به این هابدهند یک چیز بخور نمیری و این ها را از کار بیکارشان کنند به طمع این که کمیته امداد کمک می کند کار هم نکنند خانمی است در خانه می تواند کار کند، قالی بافی دایر کند خوب می توانند یک کمکی در اختیارش قرار دهند تا کار کند، خیاطی و گلدوزی و... منظور امام بیکار پرور نبود می خواست شرافتمندانه این ها بتوانند شغلی برای خودشان داشته باشند و شرافتمندانه خودشان را اداره کنند. امام خیلی تاکید کردند مخصوصا نسبت به جانبازان که آن ها را شهدای زنده معرفی می کردند تاکیدات فراوان که به این ها رسیدگی و دقت شود. این را هم در این قسمت عنایت داشتند. البته در طول این مدت مسولین محترم این دو نهاد تلاش هایی کردند و من هم از تمامی ان ها قدردانی و تشکر می کنم ولی آیا آن چه را امام می خواستند به آن رسیدیم ؟ بعد از سه دهه انقلاب آیا همانطور که امام می خواستند رسیدیم یا نه ؟ قضاوت این مسدله به عهده خود مسولین باشد اگر نرسیدیم بیشتر عنایت داشته باشند، کوشش و تلاش بیشتری داشته باشند این کمبود ها را جبران کنند و آن افکار بلند امام را تحقق ببخشند.
و اما مناسبت دیگری که داریم این حوادث تلخ و واقعا تاسف باری که اخیرا در حرم امن الهی در مدینه منوره انجام گرفت و یک عده ای حرکاتی کردند که واقعا زیبنده اسلام نیست و قلب پیامبر را قطعا جریحه دار کرده پیامبر می خواستند امت متحد باشند این فرقه و آن فرقه نباشند. واقعا این حرکات زیبنده نبود که بیایند و یک عده ای از شیعیان خود سعودی حالا ایرانیان قبلا می گفتند این ها مشرک و بت پرستند و این ها یک عده ای از مسلمان ها و شیعیان خود سعودی می خواهند بروند مراسم مذهبی شان را انجام دهند، این ها به امامشان علاقه دارند به پیامبرشان علاقه دارند و می خواهند مراسمشان را انجام دهند چرا این ها را مانع می شوند این ها زیبنده مسلمان نیست. ما از مسولین کشور سعودی می خواهیم که به این گروه افراطی که هر روز در یک جا بازی در می آورند، یک روز در پاکستان عده ای را به کشتار می دهند یک روز دیگر عده ای را در عراق به کشتن می دهند به این ها تفهیم کنند زمان دیگر از این ها گذشته، این زمان دیگر زمانی نیست که بخواهید با این افکار خشک و جامد خودتان اقدام کنید. به جای این کار ها بیایید امت را به وحدت دعوت کنید، متحد باشید در برابر دشمنان اسلام که در داخل و خارج از کشور دارند ضربه به اسلام می زنند دربرابر آن ها متحد باشید و انجام وظیفه کنیم این کار درستی نیست ما انتظار داریم که مسولین محترم سعودی این مطلب را به این افراد خودشان تفهیم کنند. البته اختصاص به سعودی ندارد و جاهای دیگر هم انجام می گیرد ما انتظار داریم که اصلا خود این مسولین که قدرتی دارند این فرهنگ را از ذهن این ها بیرون بیاورند فرهنگ تجاوز و زورگویی و این حرف ها. فرهنگ دوستی بیاورند چه اشکالی دارد ما همکاری کنیم در برابر دشمنان اسلام در برابر بت پرستی های جهان اگر این ها می گویند این بت پرستی است بت پرست های جهان را اصلاح کنند. خیلی واقعا کار تاسف بار و ننگینی است امیدواریم که انشاءالله مسولین در این قسمت دقت کنند.
دیگر فرصت نیست روز احسان و نیکوکاری را داریم و امیدواریم که در این ایام عید که نزدیک است به هر حال ما می دانیم که یک عده ای از مردم کشور خودمان این ها در فقر مالی زندگی می کنند افرادی هستند که نمی توانند برای فرزندشان لباس نو تهیه کنند برای شب عیدشان غذای مناسبی تهیه کنند. امیدواریم که با احسان و نیکوکاری که از فرهنگ های مهم و اصیل اسلام است و پیامبر به آن تاکید کردند انشاءالله بتوانیم این عمل خیر را انجام دهیم. من احادیثی هم یادداشت کرده بودم برای احسان و نیکوکاری که دیگر فرصت نیست.
پايان خطبه دوم